Tin tức

Ngày 27/6/2025, Quốc Hội thông qua Luật số 96/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng (Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025). Những điểm mới của Luật đã tạo khung pháp lý đồng bộ về xử lý nợ xấu, tăng cường an toàn hệ thống tài chính – ngân hàng, mang lại nhiều tác động tích cực đối với kinh tế – xã hội. Dưới đây là những nội dung mới đáng chú ý theo quy định của Luật.

1. Lần đầu tiên quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng

Luật bổ sung Điều 198a, quy định cụ thể về điều kiện và trình tự thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Theo đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện như:

• Có thỏa thuận trong Hợp đồng bảo đảm về quyền thu giữ tài sản bảo đảm;
• Biện pháp bảo đảm đã phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba theo quy định của pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ;
• Tài sản bảo đảm được thu giữ phải đáp ứng điều kiện theo quy định của Chính phủ;
• Tài sản không trong tình trạng tranh chấp, kê biên, áp dụng biện pháp khẩn cấp;
• Tổ chức tín dụng đã công khai thông tin theo đúng trình tự luật định.

Luật đồng thời quy định quy trình công khai thông tin, thời hạn thông báo, hình thức công bố và trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc bảo đảm an ninh, trật tự khi thu giữ.

2. Quy định cụ thể trách nhiệm ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm

Luật xác định rõ phạm vi được phép ủy quyền thu giữ:

• Tổ chức tín dụng chỉ được ủy quyền cho công ty quản lý nợ và khai thác tài sản thuộc tổ chức tín dụng đó;
• Tổ chức mua bán, xử lý nợ được ủy quyền cho tổ chức tín dụng bán nợ, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng bán nợ;
• Tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc được ủy quyền cho bên nhận chuyển giao bắt buộc hoặc công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc.

Việc thu giữ vẫn phải tuân thủ quy định pháp luật và không được sử dụng các biện pháp vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội.

3. Công khai thông tin trước khi thu giữ tài sản bảo đảm

Theo khoản 3 và khoản 4 Điều 198a, tổ chức tín dụng có nghĩa vụ công khai thông tin về thời gian, địa điểm thu giữ tài sản bảo đảm, tài sản bảo đảm được thu giữ và lý do thu giữ tài sản bảo đảm. Trước khi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm, tổ chức tín dụng phải công khai thông tin bằng các hình thức sau:

• Đăng tải trên trang thông tin điện tử của mình;
• Gửi văn bản thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan Công an cấp xã nơi bên bảo đảm đăng ký địa chỉ theo hợp đồng bảo đảm;;
• Niêm yết văn bản thông báo tại địa điểm theo quy định (đối với tài sản bảo đảm là bất động sản);
• Thông báo cho bên bảo đảm, người đang giữ tài sản bảo đảm (nếu có) bằng phương thức thông báo đã thỏa thuận hoặc bằng phương thức phù hợp trong trường hợp không có thỏa thuận.

Quy định này áp dụng cho cả bất động sản và động sản, với yêu cầu khác nhau về thời hạn công khai trước khi thu giữ.

4. Bổ sung quy định về tài sản đang bị kê biên và tài sản là vật chứng

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 đã bổ sung quy định định về tài sản đang bị kê biên và tài sản là vật chứng:

• Điều 198b: Tài sản bảo đảm đang bị kê biên trong thi hành án dân sự có thể bị xử lý nếu thuộc các trường hợp:

             a. Hợp đồng bảo đảm hình thành sau thời điểm bản án có hiệu lực;

             b. Tài sản được sử dụng để thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe;

             c. Có sự đồng ý bằng văn bản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ.

• Điều 198c: Đối với tài sản bảo đảm là vật chứng trong vụ án hình sự, chỉ khi việc hoàn trả không ảnh hưởng đến xử lý vụ án và có thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng bảo đảm, bên nhận bảo đảm mới được đề nghị hoàn trả tài sản.

Việc xử lý tài sản sau khi hoàn trả được thực hiện theo pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

5. Thay đổi cơ chế cho vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước

Luật sửa đổi khoản 1 Điều 193, theo đó:

• Ngân hàng Nhà nước quyết định cho vay đặc biệt có hoặc không có tài sản bảo đảm đối với tổ chức tín dụng theo quy định tại Điều 192 của Luật.
• Tài sản bảo đảm và lãi suất vay đặc biệt (0%/năm) do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định.

Toàn văn Luật số 96/2025/QH15 sửa đổi: 96-qh.signed

Thảo Nguyên tổng hợp